🕵️‍♀️ Μπορείς να εξιχνιάσεις τον φόνο; — Antony Johnston |Εκδόσεις Μεταίχμιο

🟢 Χωρίς Spoilers

Από τις πρώτες σελίδες κατάλαβα ότι αυτό το βιβλίο δεν ήθελε να διαβαστεί όπως τα άλλα.
Δεν σε καλεί να μπεις σε μια ιστορία, αλλά να τη χτίσεις. Ο αναγνώστης εδώ δεν είναι παρατηρητής — είναι το βασικό πρόσωπο της πλοκής. Κρατά έναν φάκελο γεμάτο αποδεικτικά στοιχεία, emails, φωτογραφίες και σημειώσεις, και καλείται να βγάλει συμπέρασμα.

Κάπως έτσι, βρέθηκα να περνάω ώρες διαβάζοντας και κρατώντας σημειώσεις, όχι γιατί με πίεζε το μυστήριο, αλλά γιατί είχα παρασυρθεί από το ίδιο το παιχνίδι της λογικής.
Ξετρελάθηκα με το βιβλίο. Είναι η πρώτη μου επαφή με ένα τέτοιο διαδραστικό έργο, κι όμως μου φάνηκε αβίαστο. Ίσως γιατί τόσα χρόνια βλέποντας αστυνομικές σειρές και ταινίες είχαν τελικά αποδώσει· όταν ήρθε η ώρα να βαθμολογηθώ, είχα 130 πόντους. Δεν με δυσκόλεψε καθόλου, αν και η πορεία μέχρι την αλήθεια δεν ήταν ποτέ προφανής.

Το αγαπημένο μου κομμάτι ήταν τα μηνύματα και οι αποκρυπτογραφήσεις. Ένιωθα να συμμετέχω ενεργά, να ερμηνεύω, να ψάχνω αντιφάσεις. Η κάθε επιλογή είχε βάρος και ρίσκο — όπως στις πραγματικές ανακρίσεις, όπου κάθε ερώτηση μπορεί να αλλάξει την πορεία της υπόθεσης.

Ο Antony Johnston δεν γράφει απλώς για να σε διασκεδάσει. Στήνει ένα πείραμα ανάγνωσης: πώς αντιδρά ο νους όταν του δίνεις ψίχουλα πληροφορίας και του ζητάς να χτίσει την αλήθεια;
Ο ρυθμός του βιβλίου είναι σταθερός και ελεγχόμενος. Δεν υπάρχουν «κενά»· κάθε γραμμή έχει λόγο ύπαρξης. Το ίδιο το format —με τα ντοκουμέντα και τις διαφορετικές μορφές γραφής— σε κρατά σε εγρήγορση.

⸻

🔴 Spoiler Alert – Από εδώ και κάτω περιλαμβάνονται αποκαλύψεις για την πλοκή

Ενώ όλοι οι χαρακτήρες φαινόντουσαν να έχουν κάποιο κίνητρο, υπήρχε μια παρουσία που από την αρχή μου «κλώτσαγε»: η Αλίνα. Ήταν παντού, πάντα στο επίκεντρο, μα ταυτόχρονα καλυμμένη πίσω από ένα πέπλο υπερβολικής προσοχής. Ήταν το πρόσωπο που φαινόταν να θέλει ο συγγραφέας να εμπιστευτώ — και αυτό ακριβώς με έκανε να την αμφισβητήσω.

Το “κλικ” ήρθε όταν η αδερφή της ανέφερε ότι είχαν φύγει από τη Ρουμανία. Μια φράση που για τους περισσότερους θα περνούσε απαρατήρητη, αλλά για μένα άλλαξε τα πάντα. Κάτι δεν ταίριαζε. Δεν συμβάδιζε με τον τρόπο που η ίδια η Αλίνα παρουσίαζε τον εαυτό της, ούτε με το αφήγημά της για το παρελθόν της. Από εκείνη τη στιγμή, όλες οι αντιδράσεις της απέκτησαν διαφορετικό βάρος.

Όταν ήρθε η ώρα να επιλέξω ποιος ήταν ο ένοχος, δεν υπήρχε καμία αμφιβολία. Ήταν μονόδρομος — και σωστός μονόδρομος. Η ικανοποίηση δεν ήταν απλώς ότι είχα “μαντέψει” σωστά, αλλά ότι το βιβλίο με είχε οδηγήσει εκεί με δικά μου μέσα. Δεν ένιωσα τυχερή, ένιωσα ικανή.

Ο Johnston παίζει απόλυτα δίκαια με τον αναγνώστη. Τα στοιχεία υπάρχουν, αλλά είναι διασκορπισμένα μέσα σε αντιφατικές μαρτυρίες, σε ψέματα ειπωμένα με ειλικρίνεια, σε μισές αλήθειες που λειτουργούν σαν παγίδες. Η γραφή του θυμίζει την ψυχρότητα των φακέλων της αστυνομίας — τίποτα δεν είναι προσωπικό, όλα είναι δεδομένα. Κι όμως, κάπου ανάμεσα στις γραμμές, υπάρχει συναίσθημα· όχι του θύματος ή του δολοφόνου, αλλά του αναγνώστη που θέλει να βρει τη δικαιοσύνη.

Η αποκάλυψη δεν σε σοκάρει με τον τρόπο που το κάνει ένα κλασικό αστυνομικό. Δεν υπάρχει μεγάλη σκηνή κάθαρσης· υπάρχει η ησυχία του μυαλού που βρήκε τη λύση.

⸻

🎯 Συνολικά…

Ένα μυθιστόρημα που δε διαβάζεται — εξιχνιάζεται.
Ένα βιβλίο που σε μετατρέπει από αναγνώστη σε ντετέκτιβ και σε κάνει να δεις την ίδια την ανάγνωση ως πράξη έρευνας.

🕊️ Μια τελευταία σκέψη

Το Μπορείς να εξιχνιάσεις τον φόνο; δεν είναι μόνο ένα παιχνίδι λογικής — είναι μια ανατομία της ανθρώπινης ανάγκης για απαντήσεις.

Σε κάθε σελίδα, δοκιμάζεις τη μνήμη, την κρίση, τη διαίσθηση, αλλά πάνω απ’ όλα τη σχέση σου με την αλήθεια. Πόσες φορές διαλέγουμε να πιστέψουμε το “πιθανό” αντί για το “σωστό”; Πόσο εύκολα παρασυρόμαστε από ένα αφήγημα που φαίνεται λογικό, απλώς γιατί ταιριάζει με τον τρόπο που θέλουμε να βλέπουμε τον κόσμο;

Ο Johnston δημιουργεί ένα είδος λογοτεχνίας που ξεφεύγει από το παραδοσιακό. Το gamebook δεν είναι καινούρια εφεύρεση, όμως εδώ αποκτά νέα ζωή.

Η διαδραστικότητα δεν είναι gimmick· είναι τρόπος σκέψης. Ο αναγνώστης γίνεται συγγραφέας της εμπειρίας του — κάθε του απόφαση χτίζει μια διαφορετική πορεία. Και αυτό είναι ίσως το πιο γοητευτικό: η επίγνωση ότι μέσα από το ίδιο βιβλίο μπορούν να γεννηθούν δεκάδες διαφορετικές ιστορίες.

Η φυσική μορφή του βιβλίου ενισχύει αυτή την αίσθηση. Δεν διαβάζεις μια ροή κειμένου· χειρίζεσαι τεκμήρια. Είναι ένα αντικείμενο που θέλει να το αγγίξεις, να το ξεφυλλίσεις, να κρατήσεις σημειώσεις. Είναι λες και ο συγγραφέας σε προετοιμάζει να δουλέψεις πάνω σε υπόθεση.

Αισθητικά, η ελληνική έκδοση είναι εξαιρετική. Ο σχεδιασμός, οι καθαρές γραμματοσειρές, η απουσία περιττής διακόσμησης — όλα συμβάλλουν στην ψυχρή, σχεδόν επιστημονική ατμόσφαιρα της έρευνας. Είναι ένα βιβλίο που δεν φωνάζει, αλλά ψιθυρίζει: “πρόσεξε τις λεπτομέρειες”.

Αν κάτι με συγκίνησε περισσότερο, ήταν ο τρόπος που το βιβλίο με έκανε να δω αλλιώς τη διαδικασία της ανάγνωσης. Συνειδητοποίησα ότι, σε κάθε ιστορία που αγαπώ, γίνομαι άθελά μου ερευνήτρια: ψάχνω κίνητρα, αναγνωρίζω ψέματα, διαβάζω πίσω από τις λέξεις. Το Μπορείς να εξιχνιάσεις τον φόνο; απλώς μου το θύμισε πιο καθαρά.

💬 Πες μου τη γνώμη σου

📌 Εσύ έχεις δοκιμάσει ποτέ ένα διαδραστικό βιβλίο μυστηρίου;
Πιστεύεις πως θα σε οδηγούσε η διαίσθησή σου ή θα εμπιστευόσουν τα στοιχεία;
Και ποιον νομίζεις πως θα κατηγορούσες εσύ στο τέλος;

Πες μου στα σχόλια — γιατί η αλήθεια, όπως και οι καλές ιστορίες, κρύβεται στις λεπτομέρειες.